fre·zen (freesde, heeft gefreesd) uitboren met een frees. frees (de; v(m); meervoud: frezen) werktuig waarmee je lengtegroeven boort.
Frezen, een bewerking die essentieel is bij elke houtbewerker. Als het nu gaat over de manuele handeling of over grote CNC machines, elke houtbewerker komt in aanrakening met dit werkwoord.
Er zijn veel verschillende machinale freesbewerkingen. De belangrijkste hiervan zijn: voeg of sponningfrezen, verlijmfrezen, groeffrezen, bossingfrezen, profielfrezen,…
De “simpelste” frezen zijn de sponningfrezen, deze frezen een recht stuk uit het hout.
De meeste gebruikte sponningfrezen zijn voegfrezen, meestal gemaakt uit diamant, dat aan het begin van een kantenlijmer zijn geïnstalleerd. Voegfrezen frezen de zijkant van het paneel volledig proper van houtresten. Zo kan de kantenlijmer de kant proper aan het paneel lijmen zonder dat er vuiligheid tussen de kant en de paneel zit. Zo blijft de kant er proper aangelijmd.
Als we twee rechte platen op elkaar willen verlijmen zorgt dit vaak voor problemen. Daarom gebruiken we verlijmfrezen om twee panelen aan elkaar te lijmen. Verlijmfrezen zorgen ervoor dat met smalle diepe groeven dat een oppervlakte beter verlijmt wordt. Door het creëeren van een grotere lijmoppervlakte is het mogelijk om meer lijm toe te brengen. Het bekendste voorbeeld hiervan is een verstek-verlijmfrees. Twee panelen frezen we hiermee, met dezelfde frees maar omgekeerd, in verstek. Die in verstek gefreesde panelen lijmen we dan zo aan elkaar. Zie onderstaande afbeelding:
Groeffrezen gebruiken we om groeven en sleuven in verschillende panelen te trekken. Deze worden vaak gebruikt om departementen in kasten te maken. Ze schuiven dan een ander stuk paneel in de gemaakte groef.
Bossingfrezen gebruiken we om de afgewerkte platen van een binnendeur te frezen.
Ten laatste gebruiken vele houtbewerkers universele freeskopen. Op deze freeskoppen kan je een heel gamma van profielmessen installeren. Dit dient bijvoorbeeld om profielen in kozijnen te frezen.
Eens we beginnen met het frezen van ramen en deuren werken we met grote freesgarnituren. Dit om heel makkelijk de verschillende verbindingen in ramen te frezen. Deze freesgarnituren bestaan uit verschillende frezen die apart of gezamenlijk gebruikt worden.
Wij als machineverkoper mogen natuurlijk niet het manueel labeur vergeten in de houtbewerkingsector.
Een heel mooi voorbeeld van manueel labeur is de zwaluwstaartverbinding. Deze verbinding is één van de meest complexe verbinding dat veel belasting kan verdragen.
Om deze verbinding nog complexer te maken kan je proberen de de verdekte of de volledig verdekte zwaluwstaart verbinding te maken. Zie voorbeeld hieronder:
Zwaluwstaartverbinding: de vrees van velen.
Om aan te tonen hoe complex deze verbinding is, heb ik het geprobeerd via enkele foto's dat gevonden zijn via het internet.
Je kan volledig de mist ingaan.
Je meet het goed, maar de bewerking gaat volledig verkeerd.
De bewerking is goed, maar je mist in het meten.
Je meet het goed, de bewerking is geslaagd, alles past en je denkt dat je eindelijke de top van de houtbewerking hebt bereikt.
Maar dan zie je dit en dan weet je dat je nog een lange weg te gaan hebt.
De Japanners zijn ervoor gekend om prachtige verbindingen te maken in hout.
Dit is goed te zien in onderstaande GIF. Niet raar dat hun tempels na zovele jaren nog steeds rechtstaan.
Schep gerust op met jullie verbindingen. Stuur ze gerust door naar emiel.duhayon@dbs-machines.be